ĐẦU XUÂN TẢN MẠN CHUYỆN QUỈ
Trần Vân Hạc



Mỗi năm.,vào dịp tết nguyên đán, người Việt Nam ta có tục dựng cây nêu, vẽ cung trừ quỉ. Theo truyền thuyết hàng năm vào dịp này lũ quỉ ¬bị người và Phật tổ đánh đuổi ra biển Đông đư¬ợc phép vào thăm đất liền, dân theo tục lệ trồng Cây nêu để quỉ không dám bén mảng vào chỗ ở của người. Tập quán tự ngàn xưa ấy phản ánh khát vọng cuộc sống tốt đẹp cho mình và cho mọi ng¬ười, là biểu tư¬ợng của sức mạnh chính nghiã, chuyên chở những ý nghĩa nhân sinh cao đẹp.
Đã có ai nhìn thấy quỉ bao giờ, nhưng thật mâu thuẫn khi cuộc sống chúng ta luôn tồn tại quỉ, nó vô hình vô ảnh nhưng lại luôn hiện hữu, đồng hành với con người ở mọi lúc, mọi nơi.
Từ nhỏ ai cũng hơn một lần được nghe nói tới quỉ, nhẹ cũng là: Bẩn nh¬ư quỉ, nghịch như quỉ, láo nh¬ư quỉ, quỉ ám, bệnh quỉ.. còn nặng thì: Ác như quỉ, độc như quỉ, thâm hiểm như quỉ… Thậm chí mỗi khi chúng ta có một s¬uy nghĩ hay việc làm chệch hướng ngoài ý muốn cũng thốt lên: Mình đang làm cái quỉ quái gì thế này?
Trong kho tàng văn hóa của các dân tộc, hình tượng quỉ được sáng tạo với đủ dáng hình, danh tính: Quỉ Sa tăng, quỉ dạ xoa, quỉ hút máu, quỉ lùn, quỉ thọt, quỉ chột, quỉ dâm dục… Có loại quỉ không may ai nhìn thấy mặt chúng lập tức hóa thành đá, vô tri vô giác. Quỉ xuất hiện ở mọi lúc, mọi nơi, mọi mặt của đời sống xã hội loài người. Khi cần tỏ rõ quyền uy và sức mạnh, chúng hiện hình với đủ các hình dáng dữ tợn nhất nhằm đe dọa, khủng bố, khống chế con người. Còn bình thường chúng rất giỏi ngụy trang trong những hình dáng, khuôn mặt hiền hậu, đẹp đẽ, thậm chí nhân từ, bác ái. Ác hiểm nhất quỉ trú ngụ trong mỗi con người mà không phải lúc nào ta cũng có thể nhận biết, thậm chí không tin rằng trong người ta có hạt mầm của quỉ, bởi vậy nhiều khi lơi lỏng, thiếu cảnh giác, tạo điều kiện cho quỉ tự do hoành hành.
Khi các họa sĩ dùng ngòi bút và trí tưởng tượng khắc họa hình ảnh quỉ, ta thấy đó là sự hội tụ tất cả những xấu xa, ác hiểm: Lũ quỉ đầu sần sùi u cục, sừng nhọn, răng dài như chuối mắn, mắt thô lố, đỏ đòng đọc, mình đầy lông lá, tay chân vuốt sắc nhọn, rắn rết cuốn đầy mình, hôi hám, bẩn thỉu đến kinh người… đúng là đồ quỉ. Còn trong văn học, Tác Tuýp, anh chàng chán đời bên ngoài luôn tỏ ra cao đạo, đứng đắn, giả vờ đưa mùi xoa cho cô hầu gái che phần ngực sơ ý lộ ra, nhưng thực chất là con quỉ tham lam dâm ô, mưu toan cướp vợ và tài sản của bạn, nếu không có màn kịch dựng nên để lột mặt nạ của hắn thì không ai ngờ tới. Nhà văn Nguyễn Minh Châu cũng khắc họa rất tài tình cuộc đấu tranh dằng xé nội tâm trong truyện ngắn “Bức tranh”: “Trong con người tôi đang sống lẫn lộn người tốt và kẻ xấu, rồng phượng lẫn rắn rết, thiên thần và ác quỉ”…
Nhưng dù có dáng hình và danh tính thế nào thì cái chung nhất của quỉ là sự độc ác. Tôn chỉ và mục đích của quỉ là gây họa cho cuộc sống con người. Từ việc kín đáo khơi dậy những dục vọng thấp hèn, đến nuôi dưỡng, kích thích những hạt mầm tội ác. Có lúc chúng công khai đấu tranh trực diện với con người, có lúc chúng lại ẩn đằng sau những điều tưởng chừng nhân từ, lương thiện phấn đấu vì xã hội tốt đẹp, công bằng, bác ái. Đặc biệt những lúc cần thiết, chúng sẵn sàng liên minh với ma, mà bình thường chúng không để mắt tới vì coi đấy là bọn ma cô chuyên nghề lừa đảo. Những lúc ấy hậu quả thật là khủng khiếp, cái xấu và cái ác được nhân lên gấp bội, gây hại không chỉ cho một con người, một gia đình, mà cho cả quốc gia và thế giới loài người.
Năng lực của quỉ vô cùng to lớn, bởi quỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng, nhằm cụ thể hóa những thói hư tật xấu, cái ác, cái đểu giả trong xã hội loài người. Cũng vì vậy quỉ hiểu rõ con người hơn tất cả, từ những ước mơ cao cả, tới những dục vọng thấp hèn và có đủ mưu mô thâm hiểm có thể hạ gục con người.
Đáng sợ nhất là bọn mặt người, dạ quỉ, vì chúng rất khó phát hiện và diệt trừ, như Nguyễn Du đã từng miêu tả phần nào trong “Phản chiêu hồn”:
Vênh vang xe ngựa lâu đài
Đứng ngồi bàn tán sánh vai Cao, Quì
Họ mặt ngoài không thò nanh vuốt
Cắn xé người nhai nuốt ngọt ngon…
Đấy là chân dung bọn quan lại nước Sở xưa, đi đứng nói cười thì giả bộ đạo mạo như ông Cao, ông Quì (hai vị quan thanh liêm, rất giỏi thời Nghiêu Thuấn). Họ không để lộ nanh vuốt và nọc độc, những mang dã tâm của kẻ tiểu nhân tham tàn bạo chúa, nhưng tìm mọi cách “cắn xé người ngọt sớt như đường”, khiến cho:
“Hồ Nam kia mấy trăm chòm
Đói nghèo sơ xác không còn thịt da”.
Những “ông quan”, những lũ sâu mọt ấy, những lũ quỉ đội lốt người ấy đâu có thiếu ở xung quanh ta, chúng tìm mọi thủ đoạn để bòn rút của dân, của nước, ăn chơi hưởng lạc, thỏa mãn cái phần Con thấp hèn. Chúng thờ ma quỉ mong được truyền cho những âm mưu mánh lới siêu phàm, để tác oai tác quái kiếm nhiều của cải bất chính mà không bị phát hiện. Bọn quỉ cũng tìm được và vô cùng hài lòng với những “truyền nhân” mà nhiều khi chúng ngoài sự sung sướng, thán phục, thì không khỏi ghê sợ vì mưu mẹo và độ xảo quyệt của lũ đệ tử còn có phần hơn cả thầy…
Có thể nói cuộc chiến đấu giữa người và quỉ vô cùng khốc liệt, vì chúng vô hình vô ảnh len lỏi trong xã hội và trong mỗi con người để gieo những hạt mầm hắc ám, phát hiện và nuôi dưỡng những dục vọng từ lúc sơ khai. Bởi vậy đây là cuộc chiến gian khổ và khó khăn nhất của con người. Trước hết khó khăn vì rất khó nhận diện được quỉ, vì quỉ là ai? Quỉ chính là những con người thất nhân thất đức hóa thành. Chính vì vậy con người luôn phải đấu tranh, vật lộn với những ham muốn, dục vọng thấp hèn không bao giờ cạn trong chính mình và trong cộng đồng. Quỉ nhiều khi nấp dưới vỏ ngụy trang vô cùng khéo léo, rất khó phát hiện, ru ngủ ý chí con người, khiến con người dễ thỏa hiệp đồng lõa. Hơn nữa cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội, lũ quỉ luôn rút kinh nghiệm để nâng cao bản lĩnh, ngày một tinh vi, thâm hiểm và độc ác hơn. Bởi vậy chiến thắng bản thân bao giờ cũng là chiến thắng to lớn và đáng tự hào nhất của con người
Trong cuộc đấu tranh với quỉ, con người nhiều khi chiến thắng nhờ trí thông minh và lòng quả cảm. Song cũng có lúc phải cầu tới các đấng siêu nhiên: Thần, Phật như trong sự tích Cây nêu ngày tết, phải chăng điều đó thể hiện khát vọng cao đẹp của con người luôn phấn đấu để tự hoàn thiện mình, vươn tới cái đích của Chân - Thiện - Mỹ. Thần, Phật ở đây phải chăng mang những giá trị tốt đẹp của cha ông ta chung đúc trải bốn ngàn năm giữ nước và dựng nước, được lớp con cháu kế thừa và phát triển đã trở thành thuần phong mỹ tục của một dân tộc con Lạc cháu Hồng.
Thực tế cuộc sống hôm nay không thiếu những kẻ ma đưa đường, quỉ dẫn lối, không thiếu những kẻ mặt người dạ thú. Chúng có mặt ở mọi lúc mọi nơi, không từ mọi thủ đoạn để thỏa mãn lòng tham vô đáy, gây ra những quốc nạn nghiêm trọng như: Lợi dụng chức quyền tham ô, lãng phí, sản xuất và mua bán ma túy, buôn bán trái phép… làm chậm sự phát triển của xã hội, suy giảm lòng tin của nhân dân vào sự ưu việt của chế độ ta…
Ai đó đã từng miêu tả rất giỏi cảnh lũ quỉ từ trên cao dùng gương quỉ soi xuống trần gian, con người và vạn vật hiện lên méo mó và vô cùng xấu xí. Lũ quỉ khoái trí tranh nhau chiếc gương để xem cho thỏa chí, bất ngờ chiếc gương quỉ tuốt khỏi tay chúng rơi xuống trần gian, vỡ tan thành muôn hạt bụi vô hình bay khắp thế gian, ai thiếu cảnh giác để những hạt bụi ấy rơi vào mắt, người ấy sẽ có cái nhìn của quỉ, mầm xấu tưởng chừng đang ngủ yên bỗng được đánh thức, trỗi dậy, phần Người với những tố chất cao đẹp bị lu mờ, có khi tàn lụi.
Nhà thơ Ngọc Bái, hội viên hội nhà văn Việt Nam, có những vần thơ mà ai đọc cũng phải suy ngẫm và chiêm nghiệm:
Ba trăm sáu lăm ngày
Thế nào cũng có ngày gặp quỉ
…
Không ai tin ở lời của quỉ
Nhưng quỉ làm ta tin ở những con người
(Ám ảnh)
Vâng! Cái phần người cao đẹp mang bóng dáng thiên thần ấy mới cao quí làm sao, nếu ta biết trân trọng, nâng niu, nuôi dưỡng từng mầm xanh cho Cây đời đơm hoa kết trái.
Ngày xuân phiếm đàm về quỉ, cũng là sự tự nhìn nhận lại chính mình sau một năm miệt mài phấn đấu (không khỏi có lúc nao núng vì bị quỉ xúi dục và thiếu lòng tin vì thấy xung quanh lũ quỉ lộng hành), để rồi thêm tự tin hơn vào một ngày mai tươi sáng. Dẫu cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác luôn gay go ác liệt và lâu dài trong suốt cuộc hành trình nhân thế. Xuân đến ta đựng cây nêu, mang theo những giá trị tốt đẹp của cha ông để lại, nâng những ước mơ cao đẹp vươn tới tận trời xanh, lồng lộng một niềm tin yêu vào một ngày mai tươi sáng hơn.

Trần Vân Hạc


Thứ 4 ngày 13/1/2010 Chiều hôm qua 18/01/2010 BQL tổ chức giao ban để chon người phân công thay Sơn thuyên chuyển lên PTC lúc 15:00 PM, Giang chuyển HNM và thông báo T thu 29 tháng x 1% L = gần 900$, Giang là ½, mình gửi tin nhắn cho Sơn, Sinh, Giang cám ơn...C Trường xuống nhà Lân, mình vào UBND tắm sau buổi trưa LÀM VIỆC CẬT LỰC, xem chút cầu, về mua cháo Chai cho bầm, bật điện và vào cụ Ba dự tiệc TẠ ƠN cuối năm KỶ SỬU, hẹn giao thừa CANH DẦN anh em lại gặp nhau...
Sáng nay 19/01/2010 Tháp cho biết rất nhiều người ở BÚN THƯỢNG lên thăm bà TƯ TOÁN, nhiệm vụ mình mang tờ lịch HN tặng cho chị TÌNH con bá dưới quê...Trưa Thao mang cơ, xếp TƯ TIẾN không ăn do ăn chuối XIM mang, chiều mình chuẩn bị cái bánh rợm cho ngài.
Trưa nay nhờ Tuyên CÒM chỉnh giúp màn hình VT, xin Vinh số của Sơn Hải UBND chiều hỏi về lương 2010, họ đã duyệt xong chờ ý kiến của CQ CSĐT-KS sẽ trả lại sau...
Qua cây Xăng MINH HOÀNG giang hỏi có đi bằng xe máy không, mình trả lời đi Ô tô, mai Giang chuyển CV CQCSĐT sau...xong mình nắm được nội dung để chủ động gọi Sơn nói chuyện...Lát nữa về qua Xim lấy nước nóng cho bầm mai rửa. Sáng nay trời vẫn mù sương và nắng như hôm qua...
VỢ ƠI !
Phạm Minh Giang


Tuỳ bút

“Đời là bể dâu, đời là bể khổ”. Ấy thế mà chẳng ai chối bỏ cuộc sống. Ai cũng muốn sống, ai cũng yêu cuộc đời, bởi trên đời có những người đàn bà tuyệt vời, những phụ nữ tuyệt vời - người bạn đời, người vợ yêu quý của cánh mày râu chúng ta.
Vợ, đó là người bạn đặc biệt. Có thể là cô bạn hàng xóm vẫn chơi xếp đồ hàng, đánh khăng, đánh đáo, đánh chắt, đánh chuyền cùng lũ bạn của ta từ ngày còn để chỏm. Có thể là cô bạn cùng ta qua cây cầu tre lắt lẻo cắp sách tới trường thời mực tím ngày xưa. Có thể là cô bạn chăn trâu cắt cỏ ven đê thuở bé. Có thể là cô bé tóc đuôi gà vẫn ngồi xem ta câu con đòng đong, cân cấn bên cầu ao có dàn mướp hoa vàng thời ta chưa đi bộ đội. Có thể là cô gái mắt to tròn trong sáng vẫy ta trước lúc ta lên đường nhập ngũ năm nao… Vâng, các “nàng” ấy không có dây mơ rễ má, họ hàng gì với ta cả, thế mà lại thành ra thân thiết đến lạ lùng?
Vâng, trời đã xe duyên cho ta với người ấy. Trời đã lấy sợi tơ hồng buộc người ấy với ta. Thế rồi niềm vui sinh ra từ đấy, nhớ nhung sinh ra từ đấy, giận hờn sinh ra từ đấy, hạnh phúc sinh ra từ đầy… mà bể khổ trăm năm cũng từ đấy đeo bám ta dai dẳng suốt cả cuộc đời…
Nhưng không! Không! Không! Trăm ngàn lần không ai chối từ “cái bề khổ trăm năm” ấy! Dù cái “bể khổ” ấy có rộng bao nhiếu, sâu bao nhiêu, có sâu rộng đến vô cùng đi nữa, ta vẫn cam lòng!
Ồ ! Sao lại lạ lùng đến vậy? Là “người dưng nước lã”, không họ hàng thân quen gì, ấy thế mà chỉ sau một “tiếng sét ái tình” nào đấy được bắt đầu từ một đôi mắt, từ một giọng nói, một dáng đi hay một cái gì gì đó…thế là hai người khác giới ấy về ăn chung một mâm, ở chung một mái nhà với nhau đến suốt cả cuộc đời. Cũng có khi cứ mỗi buổi một ít, mỗi ngày một ít, có một chất keo kỳ diệu nào đấy nó gắn hai người lại với nhau mỗi ngày một gần hơn, bền hơn…rồi đến một ngày nào đó ai đó có muốn rứt ra cũng không rứt được. Thế là hai người khác giới ấy về ở chung với nhau, ăn chung với nhau, lo chung một mối lo, vui chung một niềm vui, buồn chung một nỗi buồn, nhớ chung một nỗi nhớ, thương chung một niềm thương cho đến “răng long, đầu bạc”, cho đến trọn đời.
Ngay từ ngày đầu chưa quen còn thẹn thùng bỡ ngỡ, vợ đã là người bạn cùng ăn, cùng ở, cùng làm với ta. Từ việc nhỏ như nấu cơm, quét nhà đến việc to là tậu trâu, sắm xe máy, sắm công nông đầu ngang, sắm máy xát, rồi đến làm nhà dựng cửa, ta đã có vợ cùng chung vai gánh vác. Trồng ngô, trồng đỗ, tra lạc, tra vừng, cấy lúa, trồng khoai, khai hoang, làm rẫy hay lái công nông, chạy máy xay máy xát, ta đã có người cộng sự đắc lực là vợ ở bên mình. Thế rồi mùa màng đến. Ta có người sẻ chia niềm vui sướng được mùa, nỗi buồn thất bát, nỗi lo hạn hán, lũ lụt, bão giông… Thế rồi trong nhà có tiếng khóc chào đời của trẻ thơ. Tiếng ru tha thiết của người mẹ trẻ cho con ta mơ màng trong giấc ngủ và hình như cũng phần nào xoa dịu nỗi nhọc nhằn sương gió ở trong ta. Thế rồi trong căn nhà buổi đầu vắng lặng ấy nổi lên tiếng nói tiếng cười của con trẻ, tiếng gõ mâm gõ bát, tiếng que chắt, que chuyền, tiếng cù quay, tiếng con khăng hòn đáo, tiếng khóc mếu chí choé của trẻ con, tiếng quát tháo của mẹ chúng.
Một đời biết bao nhiêu là thăng trầm, biến cố. Vợ đã một đời chung số phận với ta, đã một đời sẻ chia cùng ta bao nhiêu nỗi niềm buồn vui, sướng khổ, đắng cay, tủi nhục… bao lần? Thế rồi bao nhiêu năm trời ta đi chiến đấu hoặc đi công tác xa, vợ đã chờ đợi ta đằng đẵng bấy nhiêu năm trời. Bấy nhiêu năm trời là bấy nhiêu nhớ nhung, đớn đau, buồn khổ, bấy nhiêu sóng gió sụt sùi, ấy thế mà vợ ta vẫn vững vàng, vẫn trung trinh chung thuỷ. Vợ là người bạn lâu dài, tin cậy và chung tình nhất của ta. Trong cuộc đời dài dằng dặc sáu mươi, bảy mươi, tám mươi, chín mươi xuân (mà cũng có khi ngắn ngủi vô cùng) của đời người, ai cũng phải sống, không phải chỉ sống cho riêng mình, vì mình, mà còn phải sống cho người khác, vì người khác. Đó là bố mẹ, anh chị em, là vợ chồng con cháu mình, là bè bạn, họ hàng, đồng chí, đồng đội, đồng nghiệp, đồng hương, đồng môn, đồng loại, là bà con xóm làng khối phố của mình. Phải ăn ở sao cho có thuỷ, có chung, có nghĩa, có tình. Vợ là người bạn đời, vợ cũng là tham mưu, là cố vấn đặc biệt của ta. Những khi ta đuểnh đoảng “suýt quên”, vô ý, vô tình, suýt gây nên lầm lỗi, vợ đã khéo léo “giật dây” ta, nhờ thế có thể ta không mắc phải những sai lầm khuyết điểm. Hơn thế nữa, trong cuộc đời dài dằng dặc này có biết bao nhiêu “trận chiến đấu” giữa cái đúng và cái sai, cái tốt và cái xấu, cái thiện và cái ác, cái khoẻ mạnh và cái yếu ớt… Vợ đã là đồng đội cùng ăn, cùng ở, cùng lo nghĩ, vui buồn, cùng chiến đấu một chiến hào với ta. Có những khi vợ đã “cứu nguy” cho ta nhiều “bàn thua” trông thấy. Có vợ ở bên ta, nhiều khi ta đã chiến thắng rất đỗi hào hùng!
Dẫu là cô thôn nữ, sơn nữ, dẫu là cô thợ may, thợ thêu, thợ dệt, thợ hồ, dẫu là nhà báo, nhà giáo, nhà văn, nhà thơ, nhà chính khách, dẫu là kỹ sư, bác sĩ, kiến trúc sư, hay tiến sĩ, giáo sư gì đi nữa… thì Vợ cũng là người phụ nữ tuyệt vời, là quản gia trong một gia đình. Có vợ là ta được chăm sóc chu đáo, ăn no mặc lành rồi ăn ngon, mặc đẹp. Có vợ ta có một chốn đi về, một mái ấm bình yên. Ta chẳng bao giờ bị bỏ đói, bỏ rét. Ta cũng chẳng bao giờ thừa mứa, hoang tàng, bởi rằng ta có vợ - kế toán trưởng - quản gia. Ta chẳng bao giờ bị rơi vào cảnh “bóc ngắn, cắn dài” bởi vì ta có vợ “cầm dây cương” cảnh báo. Vợ là người nắm giữ sự bình yên và no ấm của đời ta. Khi đi chơi, đi hội, vợ là người tình. Khi ta yếu đau, vợ là bác sĩ kiêm hộ lý “hết lòng chăm sóc cứu chữa”. Vợ dịu hiền như người em gái, chu đáo như người chị, nhân từ độ lượng như một phần đức tính của người mẹ kính yêu.
Khi cái máu táo tợn tự nhiên của ta nổi lên mà gây gổ với ai, vợ là người giải hoà tốt nhất. Có thể nói: hoà bình trong tay vợ! Hoà bình thế giới trong tay những người đàn bà tuyệt vời - những người vợ yêu quý của chúng ta!
Không có vợ thì thế giới này sẽ ngừng sinh sôi, ước mơ sẽ ngừng bay bổng, trăm ngàn đoá hoa tươi thắm và ngạt ngào hương thơm sẽ chỉ là vô vị, mùa xuân sẽ vĩnh viễn không về …

PHẠM MINH GIANG
số 19, tổ 50, phường Quang Trung
thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình
Thứ 4 ngày 13/1/2010
ĐẦU XUÂN TẢN MẠN CHUYỆN QUỈ
Trần Vân Hạc


Mỗi năm.,vào dịp tết nguyên đán, người Việt Nam ta có tục dựng cây nêu, vẽ cung trừ quỉ. Theo truyền thuyết hàng năm vào dịp này lũ quỉ ¬bị người và Phật tổ đánh đuổi ra biển Đông đư¬ợc phép vào thăm đất liền, dân theo tục lệ trồng Cây nêu để quỉ không dám bén mảng vào chỗ ở của người. Tập quán tự ngàn xưa ấy phản ánh khát vọng cuộc sống tốt đẹp cho mình và cho mọi ng¬ười, là biểu tư¬ợng của sức mạnh chính nghiã, chuyên chở những ý nghĩa nhân sinh cao đẹp.
Đã có ai nhìn thấy quỉ bao giờ, nhưng thật mâu thuẫn khi cuộc sống chúng ta luôn tồn tại quỉ, nó vô hình vô ảnh nhưng lại luôn hiện hữu, đồng hành với con người ở mọi lúc, mọi nơi.
Từ nhỏ ai cũng hơn một lần được nghe nói tới quỉ, nhẹ cũng là: Bẩn nh¬ư quỉ, nghịch như quỉ, láo nh¬ư quỉ, quỉ ám, bệnh quỉ.. còn nặng thì: Ác như quỉ, độc như quỉ, thâm hiểm như quỉ… Thậm chí mỗi khi chúng ta có một s¬uy nghĩ hay việc làm chệch hướng ngoài ý muốn cũng thốt lên: Mình đang làm cái quỉ quái gì thế này?
Trong kho tàng văn hóa của các dân tộc, hình tượng quỉ được sáng tạo với đủ dáng hình, danh tính: Quỉ Sa tăng, quỉ dạ xoa, quỉ hút máu, quỉ lùn, quỉ thọt, quỉ chột, quỉ dâm dục… Có loại quỉ không may ai nhìn thấy mặt chúng lập tức hóa thành đá, vô tri vô giác. Quỉ xuất hiện ở mọi lúc, mọi nơi, mọi mặt của đời sống xã hội loài người. Khi cần tỏ rõ quyền uy và sức mạnh, chúng hiện hình với đủ các hình dáng dữ tợn nhất nhằm đe dọa, khủng bố, khống chế con người. Còn bình thường chúng rất giỏi ngụy trang trong những hình dáng, khuôn mặt hiền hậu, đẹp đẽ, thậm chí nhân từ, bác ái. Ác hiểm nhất quỉ trú ngụ trong mỗi con người mà không phải lúc nào ta cũng có thể nhận biết, thậm chí không tin rằng trong người ta có hạt mầm của quỉ, bởi vậy nhiều khi lơi lỏng, thiếu cảnh giác, tạo điều kiện cho quỉ tự do hoành hành.
Khi các họa sĩ dùng ngòi bút và trí tưởng tượng khắc họa hình ảnh quỉ, ta thấy đó là sự hội tụ tất cả những xấu xa, ác hiểm: Lũ quỉ đầu sần sùi u cục, sừng nhọn, răng dài như chuối mắn, mắt thô lố, đỏ đòng đọc, mình đầy lông lá, tay chân vuốt sắc nhọn, rắn rết cuốn đầy mình, hôi hám, bẩn thỉu đến kinh người… đúng là đồ quỉ. Còn trong văn học, Tác Tuýp, anh chàng chán đời bên ngoài luôn tỏ ra cao đạo, đứng đắn, giả vờ đưa mùi xoa cho cô hầu gái che phần ngực sơ ý lộ ra, nhưng thực chất là con quỉ tham lam dâm ô, mưu toan cướp vợ và tài sản của bạn, nếu không có màn kịch dựng nên để lột mặt nạ của hắn thì không ai ngờ tới. Nhà văn Nguyễn Minh Châu cũng khắc họa rất tài tình cuộc đấu tranh dằng xé nội tâm trong truyện ngắn “Bức tranh”: “Trong con người tôi đang sống lẫn lộn người tốt và kẻ xấu, rồng phượng lẫn rắn rết, thiên thần và ác quỉ”…
Nhưng dù có dáng hình và danh tính thế nào thì cái chung nhất của quỉ là sự độc ác. Tôn chỉ và mục đích của quỉ là gây họa cho cuộc sống con người. Từ việc kín đáo khơi dậy những dục vọng thấp hèn, đến nuôi dưỡng, kích thích những hạt mầm tội ác. Có lúc chúng công khai đấu tranh trực diện với con người, có lúc chúng lại ẩn đằng sau những điều tưởng chừng nhân từ, lương thiện phấn đấu vì xã hội tốt đẹp, công bằng, bác ái. Đặc biệt những lúc cần thiết, chúng sẵn sàng liên minh với ma, mà bình thường chúng không để mắt tới vì coi đấy là bọn ma cô chuyên nghề lừa đảo. Những lúc ấy hậu quả thật là khủng khiếp, cái xấu và cái ác được nhân lên gấp bội, gây hại không chỉ cho một con người, một gia đình, mà cho cả quốc gia và thế giới loài người.
Năng lực của quỉ vô cùng to lớn, bởi quỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng, nhằm cụ thể hóa những thói hư tật xấu, cái ác, cái đểu giả trong xã hội loài người. Cũng vì vậy quỉ hiểu rõ con người hơn tất cả, từ những ước mơ cao cả, tới những dục vọng thấp hèn và có đủ mưu mô thâm hiểm có thể hạ gục con người.
Đáng sợ nhất là bọn mặt người, dạ quỉ, vì chúng rất khó phát hiện và diệt trừ, như Nguyễn Du đã từng miêu tả phần nào trong “Phản chiêu hồn”:
Vênh vang xe ngựa lâu đài
Đứng ngồi bàn tán sánh vai Cao, Quì
Họ mặt ngoài không thò nanh vuốt
Cắn xé người nhai nuốt ngọt ngon…
Đấy là chân dung bọn quan lại nước Sở xưa, đi đứng nói cười thì giả bộ đạo mạo như ông Cao, ông Quì (hai vị quan thanh liêm, rất giỏi thời Nghiêu Thuấn). Họ không để lộ nanh vuốt và nọc độc, những mang dã tâm của kẻ tiểu nhân tham tàn bạo chúa, nhưng tìm mọi cách “cắn xé người ngọt sớt như đường”, khiến cho:
“Hồ Nam kia mấy trăm chòm
Đói nghèo sơ xác không còn thịt da”.
Những “ông quan”, những lũ sâu mọt ấy, những lũ quỉ đội lốt người ấy đâu có thiếu ở xung quanh ta, chúng tìm mọi thủ đoạn để bòn rút của dân, của nước, ăn chơi hưởng lạc, thỏa mãn cái phần Con thấp hèn. Chúng thờ ma quỉ mong được truyền cho những âm mưu mánh lới siêu phàm, để tác oai tác quái kiếm nhiều của cải bất chính mà không bị phát hiện. Bọn quỉ cũng tìm được và vô cùng hài lòng với những “truyền nhân” mà nhiều khi chúng ngoài sự sung sướng, thán phục, thì không khỏi ghê sợ vì mưu mẹo và độ xảo quyệt của lũ đệ tử còn có phần hơn cả thầy…
Có thể nói cuộc chiến đấu giữa người và quỉ vô cùng khốc liệt, vì chúng vô hình vô ảnh len lỏi trong xã hội và trong mỗi con người để gieo những hạt mầm hắc ám, phát hiện và nuôi dưỡng những dục vọng từ lúc sơ khai. Bởi vậy đây là cuộc chiến gian khổ và khó khăn nhất của con người. Trước hết khó khăn vì rất khó nhận diện được quỉ, vì quỉ là ai? Quỉ chính là những con người thất nhân thất đức hóa thành. Chính vì vậy con người luôn phải đấu tranh, vật lộn với những ham muốn, dục vọng thấp hèn không bao giờ cạn trong chính mình và trong cộng đồng. Quỉ nhiều khi nấp dưới vỏ ngụy trang vô cùng khéo léo, rất khó phát hiện, ru ngủ ý chí con người, khiến con người dễ thỏa hiệp đồng lõa. Hơn nữa cùng với sự phát triển không ngừng của xã hội, lũ quỉ luôn rút kinh nghiệm để nâng cao bản lĩnh, ngày một tinh vi, thâm hiểm và độc ác hơn. Bởi vậy chiến thắng bản thân bao giờ cũng là chiến thắng to lớn và đáng tự hào nhất của con người
Trong cuộc đấu tranh với quỉ, con người nhiều khi chiến thắng nhờ trí thông minh và lòng quả cảm. Song cũng có lúc phải cầu tới các đấng siêu nhiên: Thần, Phật như trong sự tích Cây nêu ngày tết, phải chăng điều đó thể hiện khát vọng cao đẹp của con người luôn phấn đấu để tự hoàn thiện mình, vươn tới cái đích của Chân - Thiện - Mỹ. Thần, Phật ở đây phải chăng mang những giá trị tốt đẹp của cha ông ta chung đúc trải bốn ngàn năm giữ nước và dựng nước, được lớp con cháu kế thừa và phát triển đã trở thành thuần phong mỹ tục của một dân tộc con Lạc cháu Hồng.
Thực tế cuộc sống hôm nay không thiếu những kẻ ma đưa đường, quỉ dẫn lối, không thiếu những kẻ mặt người dạ thú. Chúng có mặt ở mọi lúc mọi nơi, không từ mọi thủ đoạn để thỏa mãn lòng tham vô đáy, gây ra những quốc nạn nghiêm trọng như: Lợi dụng chức quyền tham ô, lãng phí, sản xuất và mua bán ma túy, buôn bán trái phép… làm chậm sự phát triển của xã hội, suy giảm lòng tin của nhân dân vào sự ưu việt của chế độ ta…
Ai đó đã từng miêu tả rất giỏi cảnh lũ quỉ từ trên cao dùng gương quỉ soi xuống trần gian, con người và vạn vật hiện lên méo mó và vô cùng xấu xí. Lũ quỉ khoái trí tranh nhau chiếc gương để xem cho thỏa chí, bất ngờ chiếc gương quỉ tuốt khỏi tay chúng rơi xuống trần gian, vỡ tan thành muôn hạt bụi vô hình bay khắp thế gian, ai thiếu cảnh giác để những hạt bụi ấy rơi vào mắt, người ấy sẽ có cái nhìn của quỉ, mầm xấu tưởng chừng đang ngủ yên bỗng được đánh thức, trỗi dậy, phần Người với những tố chất cao đẹp bị lu mờ, có khi tàn lụi.
Nhà thơ Ngọc Bái, hội viên hội nhà văn Việt Nam, có những vần thơ mà ai đọc cũng phải suy ngẫm và chiêm nghiệm:
Ba trăm sáu lăm ngày
Thế nào cũng có ngày gặp quỉ
…
Không ai tin ở lời của quỉ
Nhưng quỉ làm ta tin ở những con người
(Ám ảnh)
Vâng! Cái phần người cao đẹp mang bóng dáng thiên thần ấy mới cao quí làm sao, nếu ta biết trân trọng, nâng niu, nuôi dưỡng từng mầm xanh cho Cây đời đơm hoa kết trái.
Ngày xuân phiếm đàm về quỉ, cũng là sự tự nhìn nhận lại chính mình sau một năm miệt mài phấn đấu (không khỏi có lúc nao núng vì bị quỉ xúi dục và thiếu lòng tin vì thấy xung quanh lũ quỉ lộng hành), để rồi thêm tự tin hơn vào một ngày mai tươi sáng. Dẫu cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác luôn gay go ác liệt và lâu dài trong suốt cuộc hành trình nhân thế. Xuân đến ta đựng cây nêu, mang theo những giá trị tốt đẹp của cha ông để lại, nâng những ước mơ cao đẹp vươn tới tận trời xanh, lồng lộng một niềm tin yêu vào một ngày mai tươi sáng hơn.

Trần Vân Hạc

Thứ 4 ngày 13/1/2010


'Cảnh quan thủ đô sẽ bị phá vỡ nếu xây đường trên cao'


Ông Đào Ngọc Nghiêm. Ảnh: Đoàn Loan.
"Không thể chỉ vì giải quyết giao thông mà phá vỡ cảnh quan của thủ đô. Theo tôi, chỉ nên xây dựng đường trên cao từ vành đai 3 trở ra", ông Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội bày tỏ quan điểm.
>'Hà Nội đáng lẽ phải xây đường trên cao từ lâu'/ Hà Nội lần đầu xây đường trên cao

- Lãnh đạo thành phố Hà Nội vừa thông qua đề xuất xây dựng đường trên cao tại đường vành đai 2-3 để giảm ùn tắc. Dưới góc nhìn của chuyên gia quy hoạch ông đánh giá thế nào?

- Trước đây, tôi chưa từng thấy quy hoạch của Hà Nội đề cập tới đường trên cao. Các tư vấn nước ngoài cũng chưa đề cập hệ thống giao thông trên cao. Khi xây dựng các tuyến đường phải phải bám vào quy hoạch chung thủ đô, hiện nay đề án này chưa được hoàn thành nên nếu cứ xây dựng là không ổn.

Thủ tướng đã chỉ đạo không được xây nhà cao tầng trong nội thành, chung cư cũ cũng phải hạn chế chiều cao, hệ thống giao thông phải tích hợp với không gian đô thị. Vành đai 2 vẫn gắn với kinh thành Thăng Long xưa, vẫn qua khu vực có nhiều di tích, di sản như xung quanh hồ Trúc Bạch, Lạc Long Quân, đường Trường Chinh. Do vậy, chỉ nên xây dựng đường trên cao từ vành đai 3 trở ra và xây từng đoạn.

- Theo ông cần cân đối yếu tố bảo vệ cảnh quan và mục tiêu xây đường trên cao chống ùn tắc tại nội đô như thế nào?

- Khi xây dựng nút giao thông Chương Dương cao tầng, chúng tôi đã phải cân nhắc nhiều vì có ảnh hưởng cảnh quan khu vực phố cổ. Ngành giao thông muốn nút giao lớn hơn song chúng tôi không cho phép làm vậy và thực tế đã ảnh hưởng tới phố Hàng Mắm.

Các cầu vượt Ngã Tư Vọng, Ngã Tư Sở khi xây dựng đã phải nghiên cứu nhiều đến cảnh quan khu vực. Xây dựng đường trên cao trong nội thành là ảnh hưởng cảnh quan, không thể chỉ vì giải quyết giao thông mà phá vỡ cảnh quan của thành phố. Trong quy hoạch Hà Nội chưa đề cập đến đường trên cao mà đã đưa ra là không được. Cấu trúc đô thị và tổ chức không gian phải tuân theo giá trị truyền thống của đô thị đó, bảo tồn di sản là ưu tiên đầu tiên.


Đường trên cao tại Bangkok (Thái Lan). Ảnh: Dulichthailan.

- Nhiều quốc gia ở châu Á đã thành công trong việc xây dựng đường trên cao để chống ùn tắc. Liệu có quá cực đoan khi chúng ta vì lý do bảo tồn cảnh quan mà bỏ qua nhu cầu sinh hoạt của cư dân?

- Tôi xin dẫn ra bài học từ Bangkok khi giao thông ách tắc, người ta đã xây dựng đường trên cao tầng 2 tầng 3, cầu vượt xây trên nóc chùa chiền. Thành phố đã bị phá vỡ cảnh quan, chỉ nhìn thấy đường trên cao mà không thấy gì hết.

Thượng Hải (Trung Quốc) không có nhiều di tích được bảo tồn nên có thể xây đường trên cao nhiều, chứ Bắc Kinh thì hầu như không có tuyến đường này. Còn các thành phố của Nhật Bản cũng xây dựng đường trên cao khá xa nội đô.

- Nếu không xây đường trên cao tại các tuyến nội đô, theo ông sẽ giải quyết bài toán ùn tắc giao thông ở Hà Nội như thế nào?

- Thủ tướng đã chỉ đạo Hà Nội nghiên cứu giao thông đường bộ và đề xuất các loại phương tiện, tỷ lệ quỹ đất dành cho giao thông. Hiện nay sức ép dân cư quá lớn ở nội thành, tôi đã góp ý trong dự thảo Luật thủ đô là hạn chế dân nhập cư và hạn chế phương tiện cá nhân. Nếu Luật thủ đô có hiệu lực trong năm nay thì sẽ giảm dân số thủ đô. Ngoài ra, nếu chúng ta xây dựng 5-6 đô thị vệ tinh sẽ kéo giãn dân ra khỏi nội thành.

Đoàn Loan thực hiện
19/01/2010 Giao tiếp một cách trôi chảy, sáng tạo giúp Ma Kết đưa ra những ý tưởng thú vị hoặc kết nối với mọi người xung quanh mình. Đừng bỏ lỡ cơ hội tuyệt vời này để có một ngày thật khó quên.
19/01/2010 - 12:53 AM
PHIÊN XỬ VỤ ĐỀ ÁN 112:
Nguyên trưởng ban bị đề nghị 8 năm tù

VKS khẳng định các bị cáo có tội nhưng luật sư bào chữa lại bảo rằng oan. Các luật sư nại rằng việc đưa tiền “hoa hồng” là “văn hóa doanh nhân”, từ trước đến nay doanh nghiệp nào cũng làm thế (!?).

Trong phần luận tội ngày 18-1, đại diện VKS đã đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Vũ Đình Thuần, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, nguyên Trưởng ban Điều hành Đề án 112, bị cáo Lương Cao Sơn, nguyên ủy viên thư ký ban điều hành đề án, cùng mức án 7-8 năm tù. Có 12 bị cáo bị đề nghị tuyên phạt 15-36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, cả bốn anh em nhà bị cáo Sơn bị đề nghị án tù giam.

Phạm tội nặng hơn cáo trạng truy tố

Vị đại diện VKS nhận định tại phiên tòa cũng như tại cơ quan điều tra, các bị cáo đã khai nhận hành vi phạm tội của mình. Ngoài ra, căn cứ vào các biên bản giám định, các lời khai của nhân chứng cũng cho thấy hành vi của các bị cáo đã vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật. Do đó đủ cơ sở kết luận các bị cáo phạm tội như cáo trạng đã nêu.

Theo vị công tố viên, có sáu bị cáo đáng phải truy tố ở mức án cao hơn vì đã gây thiệt hại rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đến tài sản của nhà nước. Tuy nhiên, do cáo trạng lại chỉ truy tố các bị cáo ở khung hình phạt có mức thấp hơn. “Vì không thể làm xấu đi tình trạng của các bị cáo nên đề nghị tòa xem xét các tình tiết này khi quyết định mức án” - vị công tố viên đề nghị.



Bị cáo Lương Cao Sơn đứng trước vành móng ngựa. Ảnh: THANH TÚ

Vị công tố viên chua xót, một quyển giáo trình in giá chỉ 3.000 đồng mà các bị cáo nâng khống lên tới 9.000 đồng để chiếm đoạt tiền của nhà nước, bỏ túi riêng trong khi đất nước còn gặp nhiều khó khăn, nhiều người dân đang phải chịu cảnh thiên tai bão lũ không tiền, không nhà!

Rồi công tố viên kết luận, tại phiên tòa các bị cáo còn có thái độ thiếu thành khẩn, đổ tội cho nhau, thể hiện bản chất xấu xa. Đây là bài học rất đau với những người giữ chức vụ cao nhưng phạm tội, gây mất lòng tin, bất bình trong nhân dân. Cần xử lý nghiêm khắc các bị cáo để có tác dụng răn đe.

Bị truy tố oan (?)

Trái với quan điểm của luận tội, các luật sư bào chữa đều chung nhận định các bị cáo bị truy tố oan. Có luật sư còn lấy tư cách là một thẩm phán lâu năm để khẳng định việc cáo trạng truy tố thân chủ mình là không chính xác, thiếu thuyết phục.

Luật sư của bị cáo Thuần cho rằng không có một biên bản giám định nào đưa ra được kết quả xác định thiệt hại. “Đã không có kết quả xác định thiệt hại thì không thể truy tố cho thân chủ tôi với tội danh mà vị đại diện VKS đã luận tội. Nếu vẫn lấy kết luận giám định để cho rằng ông Thuần cố tình chia nhỏ hợp đồng để tránh đấu thầu thì yêu cầu dẫn chứng cụ thể” - luật sư yêu cầu.

Luật sư bào chữa cho bị cáo Hà (nguyên giám đốc Công ty ISA) thì tỏ ra “vô cùng ngạc nhiên” vì vị công tố viên đã thoát ly hoàn toàn khỏi phiên tòa, chỉ “bê nguyên xi” phần buộc tội trong bản cáo trạng ra luận tội. Trong khi tại phiên tòa có rất nhiều tình tiết mới, lời khai mới.

Luật sư này khẳng định Hà đã bị ép cung và cơ quan điều tra đã vi phạm tố tụng nghiêm trọng trong quá trình khởi tố, bắt giam thân chủ của mình. Tại phiên tòa, Hà chỉ kêu oan chứ không xin giảm nhẹ. Đề nghị HĐXX tuyên bị cáo không phạm tội chứ không phải là giảm nhẹ hình phạt do “thành khẩn nhận tội, ăn năn hối cải” như viện đã quy chụp.

Bào chữa cho hành vi các bị cáo đưa tiền “hoa hồng”, các luật sư cho rằng đó là “văn hóa doanh nhân”, từ trước đến nay doanh nghiệp nào cũng làm thế (!?). Các thân chủ đã ký hợp đồng đúng luật, không có sự thỏa thuận, bàn bạc chia chác gì với thành viên của ban Đề án 112. Số tiền “hoa hồng” chỉ được “chung chi” sau khi ký hợp đồng. “Nếu không phải là tiền của nhà nước mà chỉ là tiền “quà tết, tiền cảm ơn” được trích từ lợi nhuận của doanh nghiệp thì không thể truy tố như tội danh công tố viên đã nêu” - các luật sư biện hộ.

Cuối buổi chiều, các vị luật sư đều tha thiết đề nghị qua hôm nay (19-1) đại diện VKS sẽ tranh luận tích cực để làm rõ về vụ án.

Cãi tòa vì sĩ diện

Mở đầu phiên tòa, bất ngờ bị cáo Nguyễn Cát Hồ đã có đơn đề nghị HĐXX cho khai lại. Bị cáo Hồ lý giải mình đã tham gia chấm thầu ở nhiều dự án nhưng chủ yếu làm công việc chuyên môn, không biết nhiều về thủ tục đấu thầu. Do sĩ diện của một tiến sĩ, phó giáo sư đã có nhiều năm nghiên cứu về tin học nên tại tòa bị cáo đã biện minh, cãi cho hành vi phạm tội của mình. “Đến ngày hôm nay, bị cáo đã nhận ra sai phạm và rất ân hận. Xin tòa xem xét vì trong vụ án này có sai phạm nhưng bị cáo không có động cơ vụ lợi” - bị cáo Hồ đề xuất.

Sau đó, công tố viên đã đề nghị phạt bị cáo Hồ 5-6 năm tù.


THANH TÚ